รมว.กระทรวงมหาดไทยประธานพิธีกระทำสัตย์ปฏิญาณตนต่อธงประจำกองอาสารักษาดินแดน และนำกำลังพลทุกนายให้คำสัตย์ปฏิญาณตนต่อธงประจำกอง อันเป็นเครื่องหมายแทนบรรดาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพนับถือและองค์พระมหากษัตริย์ “จะอุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติ และประชาชน และเพื่อแสดงออกซึ่งความจงรักภักดี”
วันจันทร์ที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 เวลา 15.30 น. ณ ปะรำพิธี สนามกีฬาวิทยาลัยการปกครอง อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี นายกองใหญ่ อนุทิน ชาญวีรกูล ผู้บัญชาการกองอาสารักษาดินแดน เป็นประธานในพิธีกระทำสัตย์ปฏิญาณตนต่อธงประจำกองอาสารักษาดินแดน และนำกำลังพลทุกนายให้คำสัตย์ปฏิญาณตนต่อธงประจำกอง
อันเป็นเครื่องหมายแทนบรรดาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพนับถือและองค์พระมหากษัตริย์ ความตอนหนึ่งว่า “จะอุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติ และประชาชน และเพื่อแสดงออกซึ่งความจงรักภักดี” โดยมี นายกองเอก ไชยวัฒน์ จุนถิระพงศ์ หัวหน้าฝ่ายอำนวยการ กองบัญชาการกองอาสารักษาดินแดน พร้อมด้วยผู้บังคับบัญชากองอาสารักษาดินแดน เจ้าหน้าที่กองอาสารักษาดินแดน ตำรวจ ทหาร แขกผู้มีเกียรติ ร่วมพิธี
จากจุดเริ่มต้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงก่อตั้ง “กองเสือป่า” เมื่อวันที่ ๖ พฤษภาคม 2454 เพื่อฝึกอบรมข้าราชการและพลเรือน ได้เรียนรู้วิชาทหารเพื่อฝึกซ้อมเตรียมกำลังในยามปกติ ทำหน้าที่อาสาสู้ศึกในยามสงคราม โดยถือว่าเป็น “กองกำลังกึ่งทหาร” ที่จัดตั้งขึ้น เป็นหน่วยงานแรกในประเทศไทย ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงลง พระปรมาภิไธย ประกาศใช้พระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน พ.ศ. 2497 เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2497 (จึงถือว่าเป็นวันสถาปนากองอาสารักษาดินแดน) โดยกำหนดให้จัดตั้ง “กองอาสารักษาดินแดน” เป็นองค์การขึ้นอยู่ในกระทรวงมหาดไทย มีฐานะเป็นนิติบุคคล ซึ่งทางกระทรวงมหาดไทย ได้มอบหมายให้กรมการปกครอง (โดยสำนักอำนวยการกองอาสารักษาดินแดน) เป็นหน่วยบริหารจัดการ
โดยมีแนวคิดในการจัดตั้งดังนี้
1. การป้องกันประเทศเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคน
2. มีกำลังสำรองไว้ช่วยเหลือประชาชนและประเทศชาติ ทั้งในยามปกติและในยามสงคราม
กองอาสารักษาดินแดน แบ่งส่วนราชการออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่
1. ส่วนกลาง มีกองบัญชาการกองอาสารักษาดินแดน (บก.อส.) เป็นหน่วยบริหารจัดการ โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บัญชาการกองอาสารักษาดินแดน (ผบ.อส.)
2. ส่วนภูมิภาค มีกองบังคับการกองอาสารักษาดินแดนจังหวัด (บก.อส.จ.) เป็นหน่วยบริหารจัดการ โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นผู้บังคับการกองอาสารักษาดินแดนจังหวัด (ผบ.อส.จ.) มีหน่วยระดับปฏิบัติ เรียกโดยรวมว่า กองร้อยอาสารักษาดินแดน (ร้อย.อส.) และมีกำลังพลระดับปฏิบัติที่สำคัญ ได้แก่ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน เรียกโดยย่อว่า สมาชิก อส. ซึ่งมีสถานะเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ปัจจุบันกองอาสารักษาดินแดน มีอัตรากำลังสมาชิกกองอาสารักษาดินแดน ทั่วประเทศจำนวนทั้งสิ้น 27,625 นาย แบ่งเป็นในพื้นที่ปกติ จำนวน 16,146 นาย ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ จำนวน 11,479 นาย
จวบจนวันนี้ 10 กุมภาพันธ์ 2568 นับเป็นเวลา 71 ปี ที่กองอาสารักษาดินแดนทำหน้าที่ร่วมกับ ฝ่ายปกครอง ในการบำบัดทุกข์ บำรุงสุข เสียสละ มุ่งมั่น อุตสาหะ และพร้อมเสียสละอุทิศตน เพื่อประโยชน์สุข ของประชาชน และปกป้องรักษาอธิปไตยของชาติ เราจึงขอยกย่องชื่นชมในความเสียสละต่อการปฏิบัติหน้าที่ และร่วมระลึกถึงวีรกรรมในความกล้าหาญของเหล่าพี่น้องสมาชิกกองอาสารักษาดินแดนทุกนาย ที่ได้สละชีวิตและเลือดเนื้อ เพื่อรักษาอธิปไตยของชาติ สมดังปณิธานของกองอาสารักษาดินแดนที่ว่า “ปวงข้าฯ อส. ขอตั้งสัจจา จะปกป้องพารา จนสิ้นใจ”
